De meelworm: kringloopsluiter en eiwitbom ineen
Het verschil tussen een meelworm en een regenworm? Net zo groot als het verschil tussen een koe en een vogel, vertelt Remco Mensinck. Want verrassend genoeg is een meelworm helemaal geen worm. Gegrepen door biologie en klimaatverandering besloot Remco meelwormen te gaan kweken. De larven van de Tenebrio molitor kever om precies te zijn. Een klein insect met grote potentie. Maar de kweek ervan en opschaling gaan gepaard met de nodige uitdagingen.
Remco Mensinck van BioDuPro is een jonge ondernemer die zich inzet voor de eiwittransitie. Na zijn studie zag hij kansen in de meelwormkweek. Want de meelworm groeit snel, waardoor een grote opbrengst in relatief korte tijd mogelijk is. Maar wat bleek in de praktijk? Geld ermee verdienen is zo makkelijk nog niet. Het insect eet veel en het kost flinke inspanning om ze groot te krijgen.
Vliegende start door investering
Om geld te gaan verdienen, moest Remco opschalen. Hij vond een varkensstal die makkelijk om te bouwen was. En door een investering van zijn oom maakte hij een vliegende start. Veel trial and error volgde. Het internet voorziet dan wel in de 30 jaar oude basismethode voor meelwormkweek. Maar verder? Dat moest hij zelf uitvogelen.
Kostenbesparing door simpele efficiëntieslag
De kwekerij draait inmiddels op volle toeren. Toch probeert Remcon nog wekelijks de gekste dingen om de kweek te optimaliseren. Soms zit daar wat goeds bij, vertelt hij. Hij merkt dat efficiëntie en kostenbesparing heel simpel kunnen zijn. Bijvoorbeeld toen een nieuwe medewerker in plaats van de gebruikelijke één schep twee scheppen gebruikte tijdens het voeren van de meelwormen. De meest tijdrovende taak in het bedrijf die ineens werd gehalveerd.
Afzet: voor de mens, huisdieren en vee
De afzetmarkt voor meelwormen is nog verre van volledig uitgenut. De potentiële markt ligt bij voedsel voor huisdieren en vee, maar ook de mens. Door onduidelijke wet- en regelgeving stagneert de groei van de markt. In dit stadium richt Remco zich op pet food. Denk aan vogels die in volières worden gehouden. De vraag in die markt is seizoensgebonden. Enige flexibiliteit is daarom van groot belang. Zo zorgt het tijdig afbouwen van de kweek voor het voorkomen van overschot op de markt. En daarmee lagere opbrengsten. Soms zelfs onder de kostprijs.
Aan het kweken van meelwormen voor menselijk gebruik wagen zich nog niet veel bedrijven. Vanwege achterblijvende wet- en regelgeving is het nog een grijs speelveld, waardoor de telers de kat uit de boom kijken.
Over de derde afzetmarkt, het veevoer, is Remco niet zo enthousiast. Meelwormen zijn per kilo duur en soms alleen voor sommige biologische boeren betaalbaar. Bovendien moet de meelworm de strijd aan met Black soldier flies die nog sneller op te kweken zijn. Maar de no go van Remco zit hem vooral in dat het voeren van meelwormen aan vee niet logisch is. Want je voegt een schakel toe van plant, insect en koe. Niet handig, want het systeem verliest daardoor zijn efficiëntie. Dan ben je beter af door het insect uit de optelsom te halen. Door insecten soja als krachtvoer te geven en vervolgens de koe te voeren met het insect, los je het probleem immers niet op. Je verlegt het.
Meelworm dicht kringloop door reststroom te eten
Wanneer Remco wel wat in meelwormen als veevoer zou gaan zien? Als er reststromen ingezet mogen worden als voedsel voor de meelworm. Dat staat een onvolledige en soms tegenstrijdige regelgeving nog in de weg. De vraag blijft: wat mag je nu wel en wat niet met reststromen?
Toekomst: meelwormmaaltijden voor mens en dier?
Duidelijk is dat er nog een en ander moet gebeuren op het gebied van regelgeving rond voedselveiligheid voor de verdere emancipatie van de Tenebrio molitor larve. Remco houdt vast aan zijn grote droom dat mensen over vijf jaar regelmatig meelwormen eten. En dat dat normaal is. Gewoon één keer per week meelwormen op je bord, net zoals veel mensen dat nu doen met vis.
In de tussentijd is Remco bezig met vooruitgang. Met het delen van zijn ervaringen. En vooral met volop experimenteren om zijn eigen proces nog efficiënter te maken. En als we het nu toch over efficiëntie hebben. Wist je dat de meelworm veel efficiënter groeit dan een koe? De meelworm is koudbloedig waardoor de conversie van voedsel naar groei gaat en niet naar het het opwarmen van het lichaam.
De meelworm aka Tenebrio Molitor larve. Helemaal zo gek nog niet.
