Kennis is een van de belangrijkste ‘eigendommen’ van het glastuinbouwcluster. Die kennis wordt steeds meer digitaal opgeslagen en gebruikt. Des te belangrijker is het dat de digitale veiligheid van de tuinbouw op orde is. Volgens lector Cyber Security and Safety Marcel Spruit van De Haagse Hogeschool is er alle reden voorzichtig te zijn. “Vaak is er eerst aandacht voor de functionaliteit van digitale middelen, en dan pas voor de veiligheid ervan.”
Wat doet het Lectoraat Cyber Security and Safety van de Haagse Hogeschool?
“We doen praktijkgericht onderzoek naar cyberveiligheid. Als lector kijk ik daarbij niet alleen naar techniek, maar ook naar de organisatie zelf en naar de mensen die er werken. Zo vragen bedrijven ons om hun digitale veiligheid door te lichten en ze zinnige maatregelen voor te stellen. De kennis die we daar opdoen, kunnen we veralgemeniseren ten behoeve van andere organisaties.”
Is er een algemene zwakke plek aan te wijzen?
“Die is allereerst heel erg afhankelijk van de grootte en de complexiteit van het bedrijf en de mate van digitalisering. Maar het gaat ook om bijvoorbeeld de online zichtbaarheid. Hoe meer digitale contacten je hebt, bijvoorbeeld met klanten, hoe groter de kans dat er aan je digitale deur wordt geklopt door criminelen. Die schieten bovendien vaak met hagel. Ook als je geen doelwit bent, dan word je toch geraakt. Als veel bedrijfsprocessen gedigitaliseerd zijn, kan de impact van een digitale aanval groot zijn.”
We moeten dus minder afhankelijk zijn van data, en processen minder koppelen.
“Dat is een achterhoedegevecht. Geef mensen een speeltje, en ze gaan ermee spelen. Daarna kun je het speeltje niet meer van ze afpakken. En dat blijft maar doorgaan. Eerst had alleen je computer een verbinding met internet. Daarna kwamen camera’s, babyfoons, de koelkast. Je kunt zelfs je garagedeur met een app bedienen. En data ging naar de cloud. Het dreigingenlandschap wordt dus steeds groter.”
Daar gaat onze privacy!
“Bij digitale veiligheid denk je inderdaad vaak als eerste aan vertrouwelijkheid en privacy, maar het gaat ook om data-integriteit. Daarmee bedoel ik dat het niet alleen belangrijk is dat iemand niet bij je gegevens kan, maar ook: wat doet hij ermee als hij het wél kan? Het is vervelend als iemand je oogstrobot hackt en meekijkt hoeveel tomaten je hebt en wanneer je ze oogst. Maar het is nóg vervelender als iemand ervoor zorgt dat de robot alle planten tot aan de wortels afzaagt.”
Is digitale veiligheid ooit te bereiken?
“Er zijn twee groepen bedreigingen. Allereerst de ‘natuurlijke’ en technische, zoals blikseminslag en stroomstoringen. Daartegen wordt de beveiliging steeds beter. En je hebt de menselijke wapenwedloop. Aanval en verdediging, hackers en beveiligers. Als de ene twee stappen zet, dan moet de andere dat ook doen, anders heeft hij verloren. Of de verdedigers niet in één keer honderd stappen kunnen zetten? Nee, aanvallers en verdedigers kunnen gebruikmaken van dezelfde kennis.”
Hoe gaat de tuinbouw met digitale veiligheid om, vergeleken met andere sectoren?
“Er zijn sectoren waar veiligheid in de organisatie zit ingebakken, zoals de inlichtingendiensten en organisaties zoals Rijkswaterstaat. Zij lopen qua digitale veiligheid op kop. Bij een sector als de tuinbouw speelt dat minder. Wat je dan ziet gebeuren, is dat er eerst aandacht is voor de functionaliteit van digitale middelen, en dan pas voor veiligheid ervan. Het kwartje valt pas als het een keer misgaat. Veel andere sectoren hebben dit echter ook. Opvallend is dat de tuinbouw kennis steeds belangrijker vindt, maar ik kom de term Intellectual Property in relatie tot digitale veiligheid nog maar weinig tegen. Dat betekent dat er weinig aandacht voor is.”
Hoe komt het dat digitale veiligheid pas op het tweede plan komt?
“Dat is een wetmatigheid. Op persoonlijk vlak werkt het ook zo. Als er een nieuwe smartphone komt met nieuwe functies, dan spreekt dat tot de verbeelding. Over veiligheid denken komt pas later. Ontwikkelaars moeten kiezen: of een minder veilig product maken dat sneller op de markt komt, of langer werken aan een veiliger product dat daardoor ook nog eens duurder is. Er zijn er maar weinig die voor de tweede optie kiezen.”
