Greenport Horti Campus

Het regionale tuinbouwcluster heeft letterlijk én figuurlijk veel energie. Dat bleek tijdens de tweede Innovatietour van Provincie Zuid-Holland. Deze online bijeenkomst liet zien hoe de tuinbouw kan bijdragen aan de energietransitie, bijvoorbeeld door het leveren van warmte aan een grootschalig regionaal warmtenet. 

De provincie organiseert dit jaar in het kader van #InnovatiefZuidHolland een aantal bijeenkomsten over innovatie: de zogenoemde Innovatietours. Onlangs was de eerste, over de maakindustrie, vanuit de Duurzaamheidsfabriek in Dordrecht. De tweede online Innovatietour was op 8 juli en werd gepresenteerd door Ciana Mayam (van o.a. Kassa). Bij haar aan tafel zaten onder meer Meindert Stolk (gedeputeerde Economie & Innovatie, voorzitter Greenport West-Holland) en Berend Potjer (Gedeputeerde Energie).

Geothermie als preferred supplier

Het webinar stond voor een belangrijk deel in het teken van geothermie en de mogelijkheden van een regionaal warmtenet. Zo vertelde plantenkweker Leon Ammerlaan van Ammerlaan The Green Innovator in twee korte films hoe hij met een geothermiebron niet alleen zijn eigen bedrijf verwarmt, maar ook tientallen andere bedrijven honderden woningen en onder meer een tuincentrum en zwembad. 

“Voor ons is geothermie de meest efficiënte warmtebron”, vertelde Ammerlaan, die onlangs de EZK Energy Award 2020 won. Met de geothermie-installatie bespaart hij jaarlijks 20.000 ton CO2. Dat kan 30.000 ton worden, als de bron kan worden aangesloten op een regionaal warmtenet. Ammerlaan: “Geothermie moet ‘preferred supplier’ worden op de warmterotonde.”

Warmtetransitie versnellen

De kans dat zo’n warmtenet er komt is groot. De provincie besloot namelijk onlangs 100 miljoen euro te investeren in WarmtelinQ, een ondergrondse leiding waarmee restwarmte uit de Rotterdamse haven kan worden gebruikt om huizen en bedrijven in de provincie te verwarmen. De warmte uit de tuinbouw kan daarbij ook een grote rol spelen.

Op kleinere schaal zijn er al initiatieven. Zo vertelde Evelien van Brederode over Warmte Systeem Westland. “We willen de warmtetransitie versnellen door glastuinbouwondernemers te stimuleren samen te werken in warmtecoöperaties en door projecten te koppelen aan een regionaal warmtenet.” De grootste uitdaging daarbij is een goed samenwerkingsmodel te organiseren. Warmte Systeem Westland kiest er daarbij voor ‘van onderen’ te beginnen. “We vragen aan de warmtecoöperaties; hoe willen jullie het opbouwen?”

Stijn Schlatmann gaf een presentatie over Warmte Samenwerking Oostland (WSO). Doel daarvan is de tuinbouw te koppelen aan de bebouwde omgeving. “Met 1680 hectare glas kunnen we 120 duizend woningen van het gas halen”, aldus Schlatmann. Daarvoor is onder meer goede informatievoorziening tussen alle partijen nodig, zodat aanbod en warmte op elkaar kunnen worden afgestemd. “De optimale warmte is gecombineerde warmte voor de kas en de woningen.”

Klimaatneutraal in 2040

Gedeputeerden Stolk en Potjer waren zeer enthousiast over de plannen. “Dit zijn voorbeelden van hoe we de stap kunnen zetten naar schaalvergroting”, aldus Stolk. Potjer: “Ik vind het mooi om te zien dat in de sector van onderen af wordt gewerkt. Dat sluit ook mooi aan bij de aanpak uit het Klimaatakkoord.” 

Voor de verdere uitrol is er een aantal randvoorwaarden, naast goede plannen. Om te beginnen: ondernemers met lef, zoals Leon Ammerlaan. Stolk: “Een ondernemer die zoekt naar vernieuwing en zo bijdraagt aan de grote maatschappelijke vraagstukken.” Daarnaast is samenwerking essentieel. “De sector wil al in 2040 klimaatneutraal zijn. Daarvoor heb je samenwerking binnen de triple helix nodig. Het netwerk is dus superbelangrijk. Als provincie willen we dat ondersteunen, zodat alle lijnen bij elkaar komen.”

Fietsen langs de kassen

Het ging tijdens het webinar niet alleen om het opwekken van warmte, maar ook over besparen. Sadiq van Overbeek van het bedrijf Physee vertelde over een coating die ervoor zorgt dat uv-licht wordt omgezet in par-licht. Voordeel daarvan is dat uv-licht schadelijk is voor gewassen, terwijl par-licht juist zorgt voor groei. Door de coating hebben telers dus minder led-belichting nodig voor de groei.

De coating van Physee was bijna een toevallige ontdekking. Het bedrijf was namelijk alleen actief in de utiliteitsbouw, maar een fietstocht langs de kassen door Van Overbeek zette het bedrijf op het spoor van de tuinbouw. “Ik dacht ineens aan een coating die ik ontwikkelde tijdens mijn afstudeerscriptie. Toen ik thuis was heb ik die uit de kast gehaald en getest. En zo is het balletje gaan rollen.”

Zuid-Holland op de kaart

Physee was volgens gedeputeerde Potjer een mooi voorbeeld van hoe een cross-sectorale aanpak kan zorgen voor innovatie. “En toeval natuurlijk.” Gedeputeerde Stolk: “Dit soort voorbeelden zet Zuid-Holland landelijk op de kaart.”



Pin It on Pinterest